Inleiding
In het uiterlijk van een mens speelt het gebit een belangrijke rol. Een fraaie en verzorgde rij tanden en kiezen draagt bij aan mooie uitstraling. Niet alleen de stand van de tanden en kiezen speelt daarbij een rol, maar ook de kleur.
Natuurlijke kleuren
De kleur van tanden en kiezen wordt bepaald door de dikte en de kleur van het dentine (geel op de tekening hiernaast). Het bovenliggende glazuur is vrijwel transparant (de blauwe laag).
Naarmate het dentine dikker is zal de tand geler zijn. Aangezien hoektanden dikker zijn dan snijtanden zijn hoektanden ook altijd geler.
Melktanden zijn zo spierwit omdat het dentine erg dun is en omdat het glazuur door een minder regelmatige structuur het aspect van matglas heeft.
Op deze foto zijn de middelste twee blijvende snijtanden in de onderkaak doorgebroken. Het kleurverschil tussen de twee blijvende tanden en de melktanden is hier goed te zien.
Tanden en kiezen verkleuren naarmate we ouder worden. Dit wordt veroorzaakt doordat het dentine van binnenuit dikker wordt. Vanuit de zenuwkamer ofwel pulpa wordt er materiaal tegen de binnenkant afgezet en wordt het dentine dikker.
Dat de tanden bij mensen met een donkere huidskleur wit lijken komt door het grote contrast met de huidskleur.
Verkleuringen
Door allerlei oorzaken kunnen er verkleuringen van tanden en kiezen optreden. Soms zijn dat verkleuringen in het glazuur en soms ook in het dentine.
Hier staan een aantal voorbeelden van verkleuringen en hun mogelijke oorzaken.
Bruingele verkleuring in glazuur
Deze verkleuring zou veroorzaakt kunnen zijn door een ongelukje op zeer jonge leeftijd, waarbij de melktand betrokken is geweest.
En andere mogelijkheid is dat de melkvoorganger door cariës sterk was aangetast.
Op deze foto ziet u hetzelfde maar dan op twee ondertanden.
Op deze foto is een bruine vlek te zien in het glazuur van een melkkies. De vlek is er waarschijnlijk altijd geweest en is veroorzaakt door een ontwikkelingsstoornis.
Het komt gelukkig niet vaak voor en heeft ook geen enkel gevolg.
Bruingele verkleuring van het dentine
Op deze foto is een ernstige verkleuring van het dentine te zien, waarbij een groot deel van het glazuur ontbreekt.
Een aangeboren stoornis in de ontwikkeling van een kies die ook wel Dentinogenesis Imperfecta wordt genoemd.
Tetracycline verkleuring
Bij een patiënt van aziatische afkomt werd een verkleuring gezien van het gehele gebit. Hoewel de oorzaak niet was te achterhalen lijkt dit op het langdurig gebruik van Tetracyclines. Dit zijn antibiotica, die in westerse landen niet gegeven worden aan kinderen en zwangeren. Tetracyclines hechten zich aan kalkhoudende weefsels en veroorzaken deze verkleuring.
Bij deze patiënt zou het ook nog mogelijk zijn, dat hij is opgegroeid in een omgeving, waarbij erg veel metalen in het drinkwater zat.
Inwendig bleken
Bij inwendig bleken wordt bedoeld het bleken of witter maken van een tand door deze van binnenuit te ontkleuren. Meestal betreft het een tand, die als gevolg van een ongeval verkleurd is geraakt en door de patiënt als storend wordt ervaren.
Verkleuring als gevolg van obliteratie
Bij deze 24-jarige vrouw begon het kleurverschil tussen de twee middelste snijtanden steeds meer op te vallen.
Hoewel het moeilijk te zien is, bleek op een gemaakte röntgenfoto, dat de rechter voortand van binnenuit was dichtgegroeid.
Eigenlijk een verschijnsel, dat normaal in de loop van het leven altijd optreedt, maar als gevolg van een ongelukje op jonge leeftijd versneld is.
Dit verschijnsel wordt obliteratie genoemd.
De rechter foto is de eerste foto waarop de diagnose werd gesteld. Let op het verschil in grijskleur in de wortel
De linker foto is gemaakt na de wortelkanaalbehandeling.
Tijdens de kanaalbehandeling bleek, dat de inhoud van het kanaal volkomen droog was. De pulpa (wortelkanaalinhoud of “zenuw”) was door het ongeval op jonge leeftijd afgestorven zonder een ontsteking te veroorzaken. Na de kanaalbehandeling werd een bleekmiddel ingesloten en werd een noodvulling aangebracht.
Het resultaat
Op de rechter foto ziet u het resultaat nadat het bleekmiddel één week in de tand heeft gezeten.
Omdat er geen kleurverschil tussen beide voortanden was waar te nemen, werd de noodvulling en het restant bleekmiddel verwijderd en werd een definitieve vulling van Composiet gemaakt.
Het bleekmiddel
Als bleekmiddel werd hier gebruik gemaakt van Natriumperboraat, vermengd met water.
Bij hardnekkige verkleuring kan ook worden gebruik gemaakt van Natriumperboraat vermengd met 37% fosforzuur. Het risico hierbij is vooral bij kinderen, dat het bleken te snel gaat.
Uitwendig bleken
Wanneer meerdere tanden en kiezen verkleurd zijn anders dan door oude vullingen en uitwendige aanslag is het mogelijk om een uitwendige bleekmethode toe te passen.
Bleken bij de tandarts
Nadat de tandarts de tanden goed heeft gereinigd, word het tandvlees beschermd zodat het tandvlees niet aangetast kan worden.
Vervolgens wordt een bleekmiddel opgebracht, dat al dan niet onder invloed van een felle lamp gedurende enige tijd moet inwerken. Dit kan meerdere keren worden herhaald.
Thuisbleken
In een op maat gemaakte lepel wordt een gel gebracht, die een bleekmiddel bevat.
Deze lepel wordt in de meeste gevallen s nachts gedragen.
Meestal na ongeveer 14 dagen zou een goed resultaat bereikt moeten zijn.
Geen duurzaam effect
Voor beide methodes geldt, dat het effect niet blijvend is. Na een half jaar tot 2 jaar zal de behandeling herhaald moeten worden.
Voor uitgebreide informatie omtrent bleken van tanden en kiezen, gaat u naar ‘Bleken‘.
